Stop die golf!

Bemanningsleden op sleepboten moeten straks rustig de nacht kunnen doorbrengen in de dienstenhaven bij de Nieuwe Sluis Terneuzen. Maar van alle kanten komen er golven. Hoe breng je die woelige baren tot bedaren?

Dit artikel verscheen eerder in editie 10 van 2020 van de Quest.

De wind maakt golven, voorbijvarende schepen maken golven en van de Westerschelde komen golven. Logisch dus dat het een wiebelige bedoening is in de dienstenhaven bij de Nieuwe Sluis Terneuzen. En dan hebben we het nog niet eens gehad over het verschil tussen eb en vloed. De Westerschelde staat immers in verbinding met de Noordzee. Het water staat daardoor op het ene moment van de dag vier meter hoger dan op het andere. Een beetje kalmte in die dienstenhaven is dringend gewenst. Het is de plek waar vanaf 2023, als de nieuwe sluis in gebruik wordt genomen, de schepen komen te liggen van de ‘nautische dienstverleners’.

Een beetje kalmte in die dienstenhaven is dringend gewenst

Vaartuigen van sleepdiensten, de douane en Rijkswaterstaat, kortom alle diensten die operationele taken bij het sluizencomplex hebben. Om te garanderen dat medewerkers van de sleepdiensten na een dag werken van hun nachtrust kunnen genieten in een haven zonder veel deining, kregen senior adviseur waterbouw Wilbur van Beijnen en zijn collega’s van Rijks- waterstaat de opdracht om te zorgen voor een ‘rustig golfklimaat’. Ze doen dit namens de Vlaams-Nederlandse Scheldecommissie, die over de bouw van Nieuwe Sluis Terneuzen gaat. (Na oplevering komt deze in beheer van Rijkswaterstaat).

De diepte in

De oplossing die ze bedachten is in de basis eenvoudig: een verticaal schot dat de golven tegenhoudt. Dat golfschot moet niet alleen een meter boven de waterlijn uitsteken, maar ook 4 m daaronder. Van Beijnen: ‘Om te begrijpen waarom dat zo is, is het handig om te weten hoe een golf in elkaar zit. Als je een golf ziet, denk je wellicht dat alleen de oppervlakte van het water beweegt. Maar dat is niet zo. De beweging van waterdeeltjes gaat nog veel dieper, in de waterkolom onder de golf. De orbitaal-beweging noem je dat. Als je een golfschot maakt, moet je dus ook de diepte in om de golfenergie tegen te houden.’

Golfschot voor de dienstenhaven van de Nieuwe Sluis Terneuzen
Golfschot voor de dienstenhaven van de Nieuwe Sluis Terneuzen

Meebewegen is belangrijk

Maar hoe zit het dan met de beweging van eb en vloed? Ook daar is natuurlijk aan gedacht. ‘We maken het golfschot drijvend’, vertelt Van Beijnen. ‘Zo kan het meebewegen met de waterstand.’ Het schot staat dus niet vast, maar is bevestigd aan een drijvende buis met een diameter van 2,5 m. Het wordt op z’n plek gehouden door zogenoemde geleidepalen, waar het golfschot zijn energie aan afdraagt. En daaronder zit nog een kleinere drijver. Golven tegenhouden is overigens niet het enige taakje van het golfschot. Het doet ook dienst als drijvende steiger waar sleepboten kunnen afmeren.

Vol in de getijzone

Een verticaal schot aan een drijvende buis: het ontwerp van de golventegenhouder is even simpel als doeltreffend. ‘Super hightech is het inderdaad niet’, vertelt Van Beijnen, ‘maar de locatie in een voorhaven, vol in de getijzone, maakt het wel bijzonder. We hebben iets dergelijks wel eerder gebouwd, maar niet op deze schaal.’

Op de hoogte blijven?

Wil je meer weten over de werkzaamheden aan de sluis en de draaibruggen in het Kanaal van Gent naar Terneuzen?

Bekijk ons liveblog