Handhaven met hart voor onze waterkwaliteit: Anne-Marie's loopbaan bij Rijkswaterstaat

Haar man, destijds werkzaam bij Rijkswaterstaat, zag haar potentieel en gaf haar de tip. Hij zei: 'Volgens mij is Rijkswaterstaat wel iets voor jou, iets dat bij jou past.' ‘Daar ben ik hem nog altijd dankbaar voor,’ vertelt Anne-Marie. Op zijn aanraden ging ze op onderzoek op de website van Werken bij Rijkswaterstaat. Dat voelde meteen goed.

Er ontbrak iets

Voordat Anne-Marie bij Rijkswaterstaat aan de slag ging, werkte ze als chemisch analist in het bedrijfsleven. ‘Ik heb eigenlijk mijn hele loopbaan in het bedrijfsleven gewerkt en daar diverse functies gehad,’ legt ze uit. ‘Ik vond scheikunde altijd heel interessant, dus ik heb een laboratoriumopleiding gedaan en later in deeltijd nog een HBO-studie analytische chemie gevolgd.’

Ze werkte bij verschillende bedrijven waar ze verantwoordelijk was voor kwaliteitsborging. ‘Voordat producten naar de markt gaan, moeten ze voldoen aan de wetgeving. Die controle voerde ik uit,’ vertelt Anne-Marie. Toch ontbrak er iets in haar werk. ‘Ik miste het maatschappelijke belang in het bedrijfsleven. Het idee om echt bij te dragen aan een schoner milieu voor toekomstige generaties sprak me enorm aan.’

Als je van regels en kaders houdt

Toen Anne-Marie de overstap maakte naar Rijkswaterstaat, vond ze precies wat ze zocht. ‘Bij Rijkswaterstaat zag ik de kans om mijn tijd en kunde in te zetten voor het belang van Nederland,’ zegt ze. Anne-Marie werkt nu op de afdeling Handhaving. ‘Ik ben een persoon die van regels en kaders houdt. Dat ordelijke en ‘blauwe’, daar voel ik me prettig bij.’

Bij Rijkswaterstaat is Anne-Marie betrokken bij de handhaving van milieuregels. ‘Wij proberen het naleefgedrag van bedrijven te bevorderen, in mijn functie, vooral voor bedrijven die afvalwater lozen op oppervlaktewater.’

Dit varieert van grote (petro)chemische bedrijven zoals Shell en Chemours tot kleine scheepswerven. ‘Ze moeten bijvoorbeeld meldingen doen bij incidenten en we toetsen of de lozingen voldoen aan de milieuregels. Daarnaast hebben we een actieve rol in het vergunningverleningsproces’, legt ze uit.

Om opheldering vragen

Anne-Marie's werk bestaat uit risicogestuurd handhaven, met als doel minder overtredingen door een beter naleefgedrag. ‘We stellen toezichtplannen op en voeren voornamelijk onaangekondigde inspecties uit. Onze toezichthouders nemen monsters en meten het water dat bedrijven lozen.’ Deze monsters worden vervolgens geanalyseerd en als de resultaten niet in orde zijn, onderneemt Anne-Marie actie.

‘Dan vragen we het bedrijf om opheldering en beoordelen we de overtreding. Soms is aanspreken en informeren van het bedrijf voldoende, soms is het nodig dat middels een waarschuwingsbrief te doen en soms is het noodzakelijk een last onder dwangsom uit te sturen of een proces-verbaal op te maken. Het hele palet komt voor en dat maakt het werk zo afwisselend, uitdagend en leuk vind ik.’

Uitdagingen en voldoening

Wat uitdagend is aan dit werk, dat je rekening moet houden met veel verschillende belangen. Soms ontbreken goede milieuregels. ‘Het PFAS-probleem is daar een voorbeeld van. Het sleept al jaren voort,’ legt ze uit. Sommige trajecten duren daarom ook langer. PFAS heeft een onomkeerbaar negatieve impact op het milieu en de gezondheid. En in de tussentijd zijn er weer nieuwe opkomende vervuilende stoffen gecreëerd.

Anne-Marie haalt veel voldoening uit haar werk. En dat heeft met name te maken met de maatschappelijke impact die ze nu kan maken. ‘Ik wil mij echt inzetten voor een schoner milieu. Bedrijven willen meestal ook wel aan de regels voldoen, maar soms weten ze niet precies hoe,’ zegt ze. ‘Als ik hen dan kan bewegen om in actie te komen, is mijn doel bereikt.’

Dat ze ook aan de andere kant van de tafel heeft gezeten, aan de kant van het bedrijfsleven, helpt haar bij haar beoordelingsvermogen, stelt ze: ‘Ik weet goed hoe er gedacht en gewerkt wordt. Dat begrip helpt om samen tot een goede oplossing te komen. Ik ken de wederzijdse belangen die spelen.’

Toekomst en persoonlijke ontwikkeling

In de komende jaren bij Rijkswaterstaat ziet Anne-Marie veel mogelijkheden voor persoonlijke ontwikkeling. ‘Er is enorm veel kennis en kunde in huis. Het leerportaal van Rijkswaterstaat biedt talloze cursussen en opleidingen,’ vertelt ze enthousiast.

‘Ik voel me hier echt op mijn plek. Ondanks dat het een grote organisatie is, is Rijkswaterstaat toch heel menselijk en betrokken. Verder heb ik vrijheid in de functie, mijn eigen portefeuilles. Met een mooie mix van binnen werken en buiten kunnen werken. De afwisseling in werkzaamheden maakt het werk heel boeiend.’

Werken bij Rijkswaterstaat

Anne-Marie hoopt dat meer mensen de stap naar Rijkswaterstaat zullen nemen. ‘Je zit hier op je plek als je een brede interesse hebt in verschillende bedrijven en hun processen. Je moet begrip en geduld hebben, want ook bedrijven hebben vaak te maken met diverse belangen,’ legt ze uit.

‘En bij ons neem je nooit in je eentje een beslissing, we volgen bij overtredingen de landelijke handhavingsstrategie. We werken in teams met toezichthouders, inspecteurs, buitengewoon opsporingsambtenaren (strafrecht), juristen en vergunningverleners. Die samenwerking is heel mooi, soms pittig, maar altijd in goede harmonie.’