Dag en nacht…klaarstaan voor de Pakjesboot

Interview 21 november 2023

Ook in het weekend, tijdens feestdagen, ’s avonds, ’s nachts of ’s ochtends héél vroeg houden verschillende RWS-collega’s Nederland draaiende. Terwijl jij naar het Sinterklaasjournaal kijkt, zorgen mobiel verkeersleiders Harry van Dongen en Marlous van de Sande (in opleiding) en gezagvoerder Mart Grinwis dat de pakjesboot van Sinterklaas vlot en veilig in Gorinchem aankomt.

Sinterklaas en de Pieten zwaaien vanaf het dek de kinderen toe

Zaterdag 18 november was het eindelijk zover, het moment waar ieder kind in Nederland het hele jaar naar uitkijkt: de Sint is weer in het land! Kijkers van het Sinterklaasjournaal weten: dat gaat nooit zonder slag of stoot. Omdat Sint en de Pieten én alle pakjes wel veilig de wal moeten halen krijgt de Sint voor het laatste stukje wat hulp van onze mobiel verkeersleiders.

Veilig en leuk

Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor de (verkeers)veiligheid op de vaarweg. Mobiel verkeersleiders spelen daarin een belangrijke rol. Zij geven voorlichting aan vaarweggebruikers, inspecteren de vaarwegen, geven verkeersbegeleiding en helpen bij incidenten.

Harry: ‘Een evenement als dit is toch een ongebruikelijke situatie op de vaarweg. Daarom zijn wij aanwezig, om te zorgen dat iedereen op het water op veilige afstand blijft van elkaar. Er varen hier namelijk behoorlijke grote binnenvaartschepen. Daarnaast komen mensen ook met eigen bootje kijken vanaf het water. Hartstikke leuk natuurlijk! Wij zijn er om te zorgen dat het leuk blijft.’

Mart Grinwis (links) en Marlous van de Sande (rechts), samen achter het roer van de RWS73

Op naar Gorinchem

In deze regio is Rijkswaterstaat doorgaans met 2 patrouillevaartuigen tegelijkertijd op de vaarweg. Harry: ‘Vandaag is onze dienst volledig gericht op de intocht van Sinterklaas.’ Harry, Mart en Marlous vertrekken daarom op tijd met de RWS73 van de ligplaats in Dordrecht. Het is nog zo’n anderhalf uur varen naar Gorinchem, waar de Sint naar verwachting rond 12 uur aankomt.

De RWS73 blijkt niet de enige die onderweg is naar een feestje. Naast de gebruikelijke beroepsvaart zijn er ook wat ‘hulpsinterklazen’ op het water. Bootjes versiert met vlaggetjes én een Spaanse vlag achterop. Eén hulpsinterklaas voert een verkeersteken dat niet klopt: een gele bol bovenop, wat betekent dat je iets achter je schip voortrekt, terwijl hij dat niet heeft.

Als Harry via de marifoon de schipper aanspreekt, reageert hij met een Sinterklaasstem: ‘Hallo, lieve kindertjes.’ Harry lacht en legt uit dat dat teken toch niet zo handig is, omdat het andere schepen kan verwarren. De schipper haalt het teken weg. Maar de rest van zijn vlaggetjes mogen natuurlijk blijven hangen.

Vol verwachting klopt hun hart: de kade is gevuld met kinderen in kleurrijke pietenpakjes, verstopt onder paraplus

Samenwerken belangrijk

Bij de intocht zijn verschillende partijen betrokken, zoals de politie, andere hulpdiensten en natuurlijk Rijkswaterstaat. Ieder heeft zijn eigen taak. Ook bij de voorbereiding. Harry: ’de gemeente Gorinchem organiseert de intocht, maar die hebben bijvoorbeeld minder verstand van scheepvaart. Daarom schoof namens Rijkswaterstaat de Officier van Dienst aan bij de voorbereiding. Op die manier konden we nuttige input leveren voor het scheepvaartdeel van de intocht.

Zo heeft de gemeente op ons advies een autosteiger tijdelijk afgesloten. Dat is een aanlegplek waar (binnenvaart)schippers hun auto op de kant kunnen takelen. Gorinchem is vandaag tot 3 uur afgezet voor auto’s. Dus je auto daar op de kant takelen heeft niet zoveel zin.

Daarnaast zou een schip dat daar aanlegt het zicht op de pakjesboot kunnen blokkeren. Dat wil je niet. De intocht is maar een paar uurtjes en schippers kunnen in Werkendam ook met hun auto aan land. Dus het is maar een kleine ingreep. Het is logisch dat zoiets een blinde vlek is voor de gemeente. Daarom is samenwerken zo belangrijk.’

‘Het is weer gelukt! Ik heb dit al heel vaak gedaan, maar het blijft toch een opluchting. Dit moet gewoon goed gaan.'

Een uitzondering voor de Sint

Rijkswaterstaat adviseerde ook om niet de hele vaarweg urenlang af te sluiten. Harry: ‘Dat is echt niet nodig. Bovendien zou dat enorme overlast veroorzaken voor de beroepsvaart. In plaats daarvan is alleen de aankomsthaven gestremd. Daarnaast krijgt Sinterklaas van ons een uitzondering op een belangrijke vaarwegregel, namelijk stuurboordswal (rechts) varen. Sinterklaas mag vandaag van ons bakboordswal (links) varen. Op die manier vaart hij dichter bij alle kinderen op de kade en kunnen zij hem goed zien aankomen.’

‘Wij zorgen dat andere schepen op de vaarweg dit ook weten. Zodat zij niet schrikken van een tegenligger. We informeren de scheepvaart vooraf via de gebruikelijke scheepvaartberichtgeving, op de vaarweginformatiewebsite van Rijkswaterstaat en via teletekst. En we zijn vandaag natuurlijk ook beschikbaar voor vragen.

Daarnaast moeten schepen vandaag een blauw vierkant bord met een knipperlicht op hun dak hebben. Hieraan zien schippers dat ze hun tegenligger stuurboord aan stuurboord moeten passeren en kunnen ze hun positie op de vaarweg tijdig daarop aanpassen. Zo voorkomen we botsingen én kan de beroepsvaart en het overige scheepvaartverkeer zonder al te veel hinder doorvaren.’

Harry kijkt of hij de pakjesboot al ziet

Zie ginds komt de stoomboot

Om iets voor elven komt de RWS73 aan in Gorinchem. De sinterklaasliedjes van de fanfare galmen ze tegemoet. De kade staat vol met kinderen, verkleed in kleurrijke pietenpakjes, verstopt onder paraplus. Marlous: ‘Dit is toch leuk!’ De regen mag de pret niet drukken. Harry tuurt door zijn verrekijker. Want waar blijft de pakjesboot? Harry spot de pakjesboot. Mart vaart er naartoe.

Voordat de intocht echt kan beginnen heeft Harry nog een laatste, korte veiligheidsbriefing met de politie bij de pakjesboot. De politie heeft vandaag de regie voor de veiligheid in het algemeen. Rijkswaterstaat ondersteunt voor het scheepvaartdeel. Als alles is doorgesproken, is het tijd voor de pakjesboot om écht op stoom te komen.

Mart vaart zoals afgesproken voor de pakjesboot uit en gaat net voorbij de ingang van de haven, bakboordswal liggen, met het blauwe bord met knipperlicht op het dak. Zo krijgen schepen die de pakjesboot stuurboordswal tegemoet varen nog een extra waarschuwing en kan de pakjesboot zorgeloos de haven binnenvaren.

Harry, Mart en Marlous luisteren aandachtig mee op de 3 marifoonkanalen, waar het steeds drukker op wordt. Schippers communiceren met elkaar. De politie geeft aanwijzingen. Een schipper vraagt: ‘Waar wil je me níet hebben?’ Harry staat schippers te woord en houdt tegelijkertijd de situatie op het water nauwlettend in de gaten.

Welkom Sinterklaasje!

De pakjesboot komt steeds dichterbij. Waarop de fanfare steeds harder gaat spelen. Als de pakjesboot de haven indraait beginnen de kinderen op de kade luidkeels te juichen. De pakjesboot toetert terug met z’n scheepshoorn. De Sint en Pieten staan aan dek en zwaaien alle kinderen toe.

De Sint stapt aan wal. ‘Welkom Sinterklaasje’ wordt ingezet. Marlous zet ondertussen het Sinterklaasjournaal aan op een van de computers aan boord om de intocht verder te kunnen volgen. Harry: ‘Het is weer gelukt! Ik heb dit al heel vaak gedaan, maar het blijft toch een opluchting. Dit moet gewoon goed gaan.’ Als de Sint verder de stad in verdwijnt op zijn paard wordt het langzaam rustiger bij de haven. Missie geslaagd!

Harry van Dongen aan boord van de RWS73

Meer lezen over nautisch verkeer bij Rijkswaterstaat?

Bekijk de vakpagina