Geen brug te zwaar

Dit artikel verscheen eerder in de Quest van juli 2020

Het gewicht is niet het belangrijkst, zegt Ron Leeuwestein. Hij is verantwoordelijk voor de uitvoering van het project DKGT (Draaibruggen Kanaal Gent-Terneuzen). In opdracht van Rijkswaterstaat worden 2 draaibruggen over het Kanaal van Gent naar Terneuzen gerenoveerd en omgebouwd naar bediening op afstand. ‘Waar wij vooral in zijn geïnteresseerd is de gewichtsverdeling.’ Dat heeft alles te maken met het principe van een draaibrug. Die draait open en dicht op 1 pijler die in het midden staat. Het brugdek moet aan beide kanten van de pijler even zwaar zijn. Is dat niet zo? ‘Dan leidt dat allereerst tot slijtage’, zegt Leeuwestein. ‘Daarnaast kan de brug bij harde wind uit balans raken tijdens het openen.’

Opgevijzeld

De draaibrug bij Sas van Gent moet dit voorjaar gewogen worden direct na het weghalen van de 2 inspectiewagens: onderhoudsplatformen die onderaan de brug hangen. Reden? ‘Niet meer nodig. Tegenwoordig gaat het onderhoud net zo makkelijk met laagwerkers.’ En vandaag de dag zijn er inspecties met drones. Maar als je 2 keer 10 ton staal onder een brug vandaan haalt, kan dat gevolgen hebben voor de gewichtsverdeling.

Tijd om de boel te wegen dus. En dat gaat hier wel anders dan met een pondje suiker. Bij het openen van de draaibrug tilt een hydraulische installatie het brugdek normaal gesproken eerst een stukje op, om hem te ontkoppelen van de wal. ‘Als dat gebeurd is, balanceert de brug als het ware op de pijler’, legt Leeuwestein uit. ‘Dit is het moment waarop wij gaan meten.’ Dat wegen van de brug gaat met behulp van hydraulische vijzels. Dat zijn een soort krikken die de brug vanaf de pijler nog een stukje verder optillen. In deze vijzels zit meetapparatuur, die niet rekent met gewicht in kilo’s, maar met druk in kN.

Broodje balans

Lang verhaal heel kort: de draaibrug bij Sas van Gent is zonder inspectiewagens nog goed in balans. ‘De druk aan beide kanten moet 500 kN zijn, met een maximale afwijking van 5%. De brug valt binnen die norm’, zegt de uitvoerder. Maar wat nu als dat niet het geval was geweest? Had dat grote gevolgen gehad voor het project? Valt mee. Bij iedere draaibrug is in het landhoofd een voorraad stalen ‘broodjes’ verstopt: ijzeren blokken van zo’n 40 kg. ‘Door die aan 1 uiteinde van het brugdek te plaatsen kun je de balans snel herstellen.’ Het lijkt niets, gewichten van 40 kg, bij een brug van vele duizenden tonnen. ‘Maar een tiental broodjes aan een uiteinde kan al genoeg zijn om de balans op het draaipunt te herstellen.’