‘Het overzicht en begrip van techniek is cruciaal’

Om een brug van 155 m lang in beweging te zetten, heb je zwaar uitgevoerde hydraulische installaties, scharnieren en elektromotoren nodig. Wanneer een schip nadert en de brug open moet, wordt een hydraulische VANG, oftewel wasknijper, opengezet. Dan tillen hydraulische cilinders het gehele dek aan 1 kant van de brug op en een volgende set cilinders verwijdert 2 'wagentjes', die het dek in gesloten toestand ondersteunen. Vervolgens zakt de brug weer en balanceert op het scharnierpunt in het midden van de brug van waaruit de brug elektromechanisch draait. Als de brug gesloten is wordt de VANG ook weer gesloten om de brug in positie te houden.

'Die hydrauliekinstallatie is echt aan vervanging toe,' aldus Leobert van der Wielen, namens Rijkswaterstaat technisch manager van het projectteam DKGT (Draaibruggen Kanaal Gent-Terneuzen) dat verantwoordelijk is voor de ombouw van de draaibruggen in het Kanaal van Gent naar Terneuzen.

Technische duizendpoot

Als technisch manager op dit soort grote infrastructuurprojecten moet je een technische duizendpoot zijn. 'Ik heb HTS Besturingstechniek gestudeerd. Maar ik moet ook rekening houden met camerasystemen, seinen voor de scheepvaart, de intercom, hydrauliek, besturing en bediening. Ik moet van alles weten hoe het in principe werkt, om technische uitdagingen vooraf te kunnen inschatten. Zo ben ik 80% van de tijd bezig met het vertalen van die informatie naar het projectteam en de interne stakeholders van dit project.'

Zwart-wit

Voor de brug bij Sluiskil testte het projectteam recent de hydraulische installatie. 'De oude installatie werkt met pompen die een leidingsysteem onder druk zetten en kleppen die óf open óf dicht kunnen. De druk in de leidingen bouwt dus in 1 keer op naar het niveau dat nodig is om de brug op te tillen. Dergelijke zwart-wit-installaties zijn niet meer van deze tijd,' aldus Van der Wielen.

In plaats daarvan wordt de brug bij Sas van Gent volgend jaar voorzien van een regelbare pomp die een andere aansturing mogelijk maakt. 'Straks zetten we de kleppen open en regelen we de druk gelijkmatig via de regelbare pomp', gaat Van der Wielen verder. 'Bovendien staat de pomp, het kleppenblok en de tank op 1 skid, als een geïntegreerd systeem. Daardoor hoeft dit op locatie niet geïnstalleerd te worden, dat scheelt tijd.'

Geïntegreerde test

Bosch Rexroth uit Boxtel bouwde de hydraulische installatie. Samen met de besturingskasten van ENGIE werden ze daar onderworpen aan een geïntegreerde test. Alle sensoren, PLC's, pompen, drives en kleppen werden exact in de configuratie aangesloten zoals dit ook op de uiteindelijke brug gebeurt. Tijdens deze IFAT-test (integrated factory acceptance test) bleek dat de installatie goed werkt, op enkele details na. Van der Wielen: 'Leveranciers updaten continu apparatuur. We hadden nu ergens in het systeem te maken met een voor ons bekende temperatuursensor, maar een geüpdatete PLC die het signaal niet kon uitlezen. Dat wil je vooraf oplossen, om de uiteindelijke ombouwtijd van de brug te minimaliseren. En daarmee stremmingen te beperken.’

OT-IT

Ook testte het projectteam DKGT het besturingssysteem dat alle hardware aanstuurt. Een volgende uitdaging was de OT-IT integratie. Het besturingssysteem dat op de brug draait (operations technology; OT) moet feilloos communiceren met het bedieningssysteem op afstand dat via reguliere IT-systemen werkt. Momenteel draait dat op een verouderd systeem. Daarom vernieuwen we dat ook, waarbij we rekening houden met toekomstige ontwikkelingen. Van der Wielen: 'Je moet als technisch manager altijd vooruitkijken, en mogelijke storingen vooraf ondervangen. Rijkswaterstaat heeft overigens een eigen glasvezelnetwerk voor deze cruciale infrastructuur, waardoor cyberveiligheid goed gecontroleerd is.'

RAMS-principes

Het nieuwe systeem is volledig volgens de RAMS-principes (reliability, availability, maintainability & safety) uitgevoerd. De technische installatie op de brug bestaat uit 2 hoofdpompen voor de hydrauliek en 1 noodpomp. Die noodpomp kan ook op de noodstroomvoorziening worden aangesloten. 'Je wilt dat die brug het altijd doet. Dit is de enige toegang voor het scheepvaartverkeer richting de haven van Gent. Bovendien mogen landbouwmachines, grote trucks en fietsers niet door de nabijgelegen tunnel. Die brug is een schakel in de lokale economie en gemeenschap en die gaat straks weer 20 jaar mee. Het is mooi om daaraan mee te bouwen.'