Het zeemanshuis als baken van herkenning

Als ze naar buiten kijkt, ziet ze de duinen en hoort ze de schepen voorbij varen. ‘Het maritieme leven is hier altijd heel dichtbij’, zegt Annemieke van Woercom.

Chemische industrie en havenwereld

Oorspronkelijk is ze communicatieadviseur en heeft ze in die rol voornamelijk in de chemische industrie en in de havenwereld gewerkt. In de rol van omgevingsmanager werkt ze op dit moment aan het project DKGT (Draaibruggen Kanaal van Gent naar Terneuzen), dat de bruggen bij Sluiskil en Sas van Gent renoveert.

De functie omschrijft ze als een ‘spin in het web’. Zo regelt ze de aanvragen van benodigde vergunningen bij onder andere de gemeente en provincie. Ze stemt af over stremmingen voor scheepvaart-, weg- en spoorwegverkeer. Maar ook het zorgvuldig omgaan met ecologie komt om de hoek kijken, het bewaken van raakvlakken met andere projecten in de regio en communicatie met stakeholders in de omgeving.

Mission for Seafarers

Al lang voordat ze voor Rijkswaterstaat aan de slag ging, was ze betrokken als bestuurslid bij de welzijnsorganisatie Mission for Seafarers. Dit wereldwijde netwerk van zeemanshuizen (waar vrouwen evenzeer welkom zijn) is een van oorsprong Brits initiatief en stamt uit 1856.

Het leven aan boord kan soms zwaar zijn, legt Van Woercom uit. Zeker tijdens deze pandemie als zeevarenden maanden in hun bubbel moeten blijven en niet van boord mogen. Met name de scheepsbezoekers van de Mission to Seafarers fungeren dan als een ‘veilige haven aan land’ voor zeevarenden. Daar kunnen ze even sociaal en mentaal op krachten kunnen komen. ‘Zeemanshuizen zijn verspreid over de hele wereld en iedere opvarende weet dat hij of zij daar altijd terecht kan.’

Zeemanshuis in Vlissingen

In het zeemanshuis in Vlissingen, waar zij inmiddels bij betrokken is als lid van de Raad van Toezicht, zijn de faciliteiten praktisch ingericht. Zeelui komen hier langs om een biertje te drinken, tv te kijken of te biljarten. Heel basale zaken die van niet te onderschatten waarde zijn voor mensen die maanden achtereen met een kleine crew aan boord doorbrengen. ‘Dan wil je na een tijdje wel weer eens met iemand anders praten.’

Naast het sociale aspect zorgen de zeemanshuizen ook voor geestelijke zorg. De van oorsprong Anglicaanse organisatie heeft in Vlissingen een dominees en scheepsbezoekers zich inzetten als een soort maatschappelijk werker. Van Woercom: ‘Zeker voor zeevarenden die aan boord of thuis problemen hebben maar niet naar huis kunnen, is een luisterend oor heel belangrijk.’

Winkel

Verder is er een winkel waar zeevarenden primaire verzorgingsproducten zoals scheerschuim kunnen kopen, maar ook souvenirs, telefoonkaarten en tweedehands kleding. Vroeger was het zeemanshuis ook de enige plek om met het thuisfront te bellen. ‘Maar die functie is dankzij mobiele telefonie minder geworden.’ De huizen beschikken nog wel over computers met internet om te videobellen.

Extra belangrijk

Juist tijdens deze pandemie heeft het zeemanshuis een extra belangrijke rol gekregen, vertelt Van Woercom. Veel zeelui zitten letterlijk opgesloten op hun schip, in verplichte quarantaine. Dankzij inspanningen van ondermeer het bestuur van de stichting is het gelukt om een ontheffing te krijgen, waardoor de huizen ondanks de lockdown door kunnen functioneren zolang de RIVM-regels maar in acht worden genomen. Bovendien hoeven zeevarenden bij binnenkomst geen QR-code te tonen, zoals in de horeca verplicht is, omdat buitenlandse bemanningen geen beschikking hebben over de Corona-check app.

Iedere zeevarende die in de Vlissingse haven komt, krijgt bovendien de gelegenheid om gevaccineerd te worden, ook dankzij de inspanningen van o.a. het bestuur van de Mission.’

Speciale kerstactie

Jaarlijks organiseert de Mission to Seafarers in december een speciale kerstactie. Met hulp van sponsoren, donateurs en andere gulle gevers stellen vrijwilligers kerstpakketten samen met producten die volgens Van Woercom zowel leuk als nuttig zijn. ‘De scheepsbezoekers en de chaplain brengen die rond de kerstdagen aan boord van de schepen die dan in Vlissingen liggen.’

Mochten collega’s van Rijkswaterstaat dit initiatief een warm hart toedragen dan kunnen ze iets doen: naast donaties zijn vrijwilligers van harte welkom. Wie in de buurt van Vlissingen woont, kan bijvoorbeeld bardiensten draaien of het busje rijden waarmee zeelui uit de haven worden opgehaald.

Meer aandacht voor maritiem leven

Van Woercom vindt dat er wel wat meer aandacht mag zijn voor het maritieme leven in Nederland. We leven als nautische natie steeds meer met onze rug naar de zee. ‘Terwijl mensen al die schoenen en tv’s alleen maar kunnen kopen omdat er zeevarenden zijn die ervoor zorgen dat ze hierheen komen. Daar mogen we ons best iets bewuster van zijn.’