Hoe een adviseur asfalt telkens een nieuwe weg inslaat

In het westen denken ze soms dat alle wegen in het noorden karrenpaden zijn. ‘Maar niets is minder waar’, zegt Antoon. ‘Wij hebben hier ook behoorlijk wat verkeersintensiteit.’

Andere marktbenadering

Antoon werkt al sinds 1997 bij Rijkswaterstaat en hoopt binnenkort zijn 25-jarig jubileum te vieren. Terugkijkend op een kwart eeuw wegenbouw, valt hem vooral de veranderde marktbenadering op. ‘Klussen waren vroeger kleinschaliger. Veel losse contractjes. Er werd meer van bovenaf opgelegd, nu zitten we op regievoering. Wij stellen de eisen en contracten op. De aannemer maakt het ontwerp dat wij vervolgens toetsen.’

Nieuw behangetje

Opdrachten zijn in de loop der jaren dus omvangrijker geworden, óók financieel gezien. ‘Vroeger keken we bij de wegen vooral naar de deklaag. Nu kijken we naar het hele plaatje. Om de hinder te beperken en in één opdracht zo veel mogelijk aan te pakken.’ Daarnaast worden wegen steeds slimmer gemaakt, met cameratoezicht en digitale signaleringssystemen.

‘Ik begin altijd met het fundament’, vertelt Antoon. ‘Hoe staat het met de draagkracht, rijspoordieptes en rafeling?’ Ook bekijkt hij het afwateringsysteem, de voegovergangen, vangrailconstructies en verkantingen van bochten. ‘Je moet het werk grondig doen. Het heeft geen zin een nieuw behangetje over een slechte muur te plakken.'

Uitvoerders stimuleren

Met de invoering van de klimaatwet moeten wegenbouwers tegenwoordig rekening houden met de uitstoot van CO₂. Hiervoor is de Milieukostenindicator (MKI) gelanceerd. ‘Dat is een fictief geldbedrag dat nodig is om milieueffecten te voorkomen of te compenseren.’ Het doel is uitvoerders van projecten te stimuleren om met alternatieve oplossingen te komen, om zo de uitstoot van CO₂ te verlagen.

‘Om tot een andere manier van werken te komen,’ legt Antoon uit, ‘moesten eerst een aantal richtlijnen worden aangepast.’ Zo wordt er op de Nederlandse snelwegen zoab gebruikt: zeer open asfaltbeton. Dit zorgt onder meer voor geluidsvermindering en het heeft een goede weerstand tegen spoorvorming.

Maar CO₂-reductie komt pas echt tot stand wanneer gerecycled materiaal gemengd wordt, terwijl dat volgens de richtlijnen niet is toegestaan. ‘Na het doorlopen van het validatietraject is er nu een nieuw asfaltmengsel geproduceerd: duurzaam zoab met PR (hergebruikt asfalt). Echt een mooie ontwikkeling.’

Milieuvoordeel

Onder meer op aangeven van Antoon is ook besloten om in de aanbieding van de opdrachtnemer de economisch meest voordelige inschrijving (EMVI) aan te passen. Hierdoor vormt kostenstijging geen bezwaar meer. ‘We kijken dus niet alleen naar het rekensommetje, maar echt naar de meerwaarde van een opdrachtgever. Investeren in milieu heeft onze voorkeur.’

Door de definitie van ‘economisch’ zo aan te passen dat duurzaamheid ook een voordeel oplevert, lukt het nu om de markt te stimuleren verder te verduurzamen. ‘We belonen de uitvoerders op die manier voor hun inspanningen.’ Het is één van de redenen waarom Antoon trots is op zijn werk. Maar het is niet de enige reden. ‘Soms rijd ik in het noorden over een kersverse weg. En dan denk ik: zo, die ligt er de komende 20 jaar weer mooi bij.’