Oude kadewanden exploderen voor komst Nieuwe Sluis Terneuzen

Te midden van dit alles schakelt Verbeek tussen de aannemer, overheid, scheepvaart en Terneuzenaren. Of zoals hij het zelf omschrijft: 'Mijn baan is een werk van kruispunten. Een boeiende combinatie van techniek en omgeving.'

Groot voortraject

Op 1 oktober 2021 startten Rijkswaterstaat en aannemer Sassevaart met de voorbereidingen voor de sloop van de kadewanden van de Middensluis. Een ingewikkelde klus, want de 113 jaar oude wanden zullen zorgvuldig moeten worden afgebroken middels explosieven. 'Voordat we überhaupt aan de slag kunnen met deze sloop, moet er nog van alles gebeuren in het voortraject,' legt Verbeek uit.

Een 1^e explosie- of zogenaamde plofronde zal eind maart 2022 pas plaatsvinden. Hij vervolgt: 'Als omgevingsmanager ben ik met veel partijen in gesprek over wat voor gevolgen de sloop voor ze heeft. Ondertussen moesten we ook een sloopplan indienen bij de gemeente Terneuzen voor vergunningen en toestemmingen.’ Zo is er een speciale vergunning nodig om de explosieven over de openbare weg naar de bouwplaats te mogen brengen en liggen er plannen voor asbestonderzoek. Verder zat er een granieten bovenlaag op de kadewanden. Die is inmiddels weggehaald omdat dit waardevol materiaal is voor hergebruik. Vervolgens zijn er in december 2021 gaten in de kadewanden geboord voor het plaatsen van de explosieven.

Explosies op gecontroleerde wijze

De massieve wanden zijn 2 m breed en 12.5 m hoog. Ze mogen niet instorten tijdens de sloop omdat dit het oppervlaktewater kan verontreinigen. 'Vandaar dat we voor explosieven hebben gekozen,' legt Verbeek uit. 'Hiermee kunnen we op een gecontroleerde wijze de kadewanden breken. Zo blijven ze overeind staan maar kunnen we ze vervolgens met kranen in stukken beetpakken.' Een drijvende bak brengt de stukken wand naar een breeklocatie, waar ze verwerkt worden tot granulaat.

Het granulaat wordt weer gebruikt voor het bouwen van wegen en het onderhoudsterrein van Rijkswaterstaat. 'Zo houden we het materiaal binnen het project,' licht Verbeek toe. 'Het is een cyclus die zowel economisch als ecologisch interessant is. Dit lukt alleen als je het vooraf goed plant: alle verschillende fasen van sloop tot tijdelijke opslag en recycling moeten perfect achter elkaar passen. Het is een goed voorbeeld van hoe het plannen van de sloop naar mijn mening de grootste uitdaging is binnen dit project.'

Precisie-operatie

Het ploffen van de wanden is een precisie-operatie die in verschillende rondes plaatsvindt binnen 1 dag. Verbeek: 'Tijdens het ploffen leggen we het wegverkeer iedere keer 15 minuten stil. En we moeten uiteraard ook rekening houden met de scheepvaart. Want als er trillingen in de grond zijn dan moeten we de deuren sluiten van de aangrenzende Oostsluis. Daarom is er nauwe afstemming met de verkeersleiding. Die moet exact weten wanneer de sluiskolk vol is, wanneer we ploffen en wanneer de deuren weer open kunnen.'

Gebombardeerd

Noemenswaardig is dat er in de planfase voor de sloop archeologisch onderzoek is gedaan rondom de Middensluis. Dat was onder andere nodig omdat het terrein tijdens de Tweede Wereldoorlog veel gebombardeerd is geweest. Verbeek: 'Aangezien het land daarna opgehoogd is, is het moeilijk om de niet-gesprongen explosieven te vinden. We moesten daarom de bovenlaag eerst afgraven en met een grondradar zoeken naar explosieven. We hebben voornamelijk munitiedump gevonden.'

Ondanks alle interessante technieken en bouwwerkzaamheden, zijn het voor Harm Verbeek voornamelijk de menselijke interacties die zijn werk bijzonder maken. 'Als ik buiten over het terrein loop dan kom ik mensen tegen die over het hekje hangen en vragen wat we vandaag doen. Ze zijn soms ook een bron van informatie. Zo kwam ik onlangs mensen tegen die 40 jaar geleden nog gewerkt hadden aan de renovatie van de Middensluis.' Hij besluit: 'Ik ben altijd op zoek naar dat soort verhalen. Met mensen spreken over hoe dat in die tijd was en hoe ze dat gedaan hebben. Dat vind ik het meest pakkend aan mijn werk.'